VUURTOREN VAN PHAROS

De vuurtoren van Pharos stond op het eiland Pharos, net buiten de haven van de Egyptische stad Alexandrië aan de Middellandse zee. De toren werd rond het jaar 300 voor onze jaartelling gebouwd en was waarschijnlijk de eerste vuurtoren die ooit werd gebouwd.

BESCHRIJVING VAN DE VUURTOREN VAN PHAROS

Eeuwenlang werd de vuurtoren in de nacht gebruikt door licht van vuur te reflecteren en overdag het zonnelicht. De vuurtoren werd zelfs afgebeeld op Romeinse munten, net zoals vandaag de dag nog sommige belangrijke gebouwen eveneens op de munten en biljetten worden geslagen en gedrukt. 

De vuurtoren van Pharos in Alexandrië betekende voor zeelieden een veilige terugkomst, voor wetenschappers was de spiegel een fascinatie en voor architecten was de vuurtoren op dat moment het hoogste gebouw op aarde. Bovenop de vuurtoren stond ook nog een beeld van Poseidon. 

De toren was ongeveer 117 meter hoog en leidde in een spiraal omhoog naar het lichtbaken. Overdag was dat waarschijnlijk een grote, holle spiegel die het zonlicht meer dan 40 kilometer uit de kust weerkaatste. `s Nachts werd er gebruik gemaakt van een andere lichtbron, waarschijnlijk olijfolie, die omhoog werd gepompt om een aantal enorme olielampen van brandstof te voorzien. 

Oude geschriften vertellen ons hoe de spiegels tientallen kilometers ver konden reflecteren en dat ze zelfs werden gebruikt om schepen op te sporen en te verbranden nog voordat ze de kust van Alexandrië konden bereiken. In 1166 bezocht een Arabische reiziger genaamd Abou-Haggag Al-Andaloussi de vuurtoren van Pharos. Hij verstrekte ons een rijkdom aan informatie en gaf een nauwkeurige beschrijving van het gebouw wat moderne archeologen hielp om het gebouw te reconstrueren. 

De toren bestond uit drie delen. Het onderste deel was 57,53 meter hoog en had een cilindrische kern, het middelste gedeelte was achthoekig en had een lengte van 27,45 meter en het derde deel was rond met een lengte van 7,32 meter. De totale hoogte van het bouwwerk bedroeg ongeveer 117 meter wat gelijkwaardig is met een flatgebouw van veertig verdiepingen! Het hart van de vuurtoren werd gebruikt als een gang om de brandstof voor de vuurtoren naar boven te hijsen. Over de precieze afmetingen van de vuurtoren bestaat discussie omdat de maateenheden destijds per gebied verschillend waren.

GESCHIEDENIS VAN DE VUURTOREN VAN PHAROS

Kort na de dood van Alexander de Grote op 32/jarige leeftijd in 323 voor Chr. nam zijn commandant Ptolemaios I de macht over in Egypte. Hij was getuige en onderdeel geweest van het stichten van Alexandrië en maakte daarvan zijn hoofdstad.

Voor de kust lag een klein eiland genaamd Pharos. De legende zegt dat deze naam afkomstig is van: farao`s eiland. Het eiland was verbonden met het vasteland door een dijk genaamd de "Heptastadion" welke de stad een dubbele haven gaf.

Vanwege de gevaarlijke vaarcondities en de ondiepe kust was een vuurtoren de perfecte oplossing. Het project was bedacht en aangevangen rond 290-280 voor Chr. maar werd pas na zijn dood voltooid tijdens de regeerperiode van zijn opvolger Ptolemaios II. De architect was Sostratus. Sostratus verrichtte zijn gedetailleerde berekeningen voor het gebouw en zijn accessoires werden in de Alexandrijnse bibliotheek. De vuurtoren werd uiteindelijk opgedragen aan Ptolemaios I en zijn vrouw Berenike. 

De vuurtoren werd 15 jaar nadat met bouwen was begonnen voltooid en kostte ongeveer 480 miljoen euro! Een gigantisch bedrag ook voor die tijd! (De bouw van de toren heeft 800 talenten gekost . 1 talent is ongeveer 6.000 drachmen waard en 1 drachme staat ongeveer gelijk aan 100 euro). 

Toen de Arabieren Egypte veroverden bewonderden ze Alexandrië om zijn pracht en rijkdom. De vuurtoren van Pharos wordt in hun geschriften vaak genoemd. De latere Egyptische heersers verhuisden de hoofdstad van Alexandrië naar Cairo omdat ze vonden niet veel belang te hebben bij de Middellandse Zee. 

DE VERNIETIGING VAN DE VUIURTOREN VAN PHAROS

In het jaar 956 werd Alexandrië door een aardbeving dooreen geschud en ontstond er lichte schade aan de vuurtoren. Nieuwe aardbevingen rond 1300 brachten de vuurtoren meer serieuze schade toe omdat het bovenste gedeelte in zee stortte. Toen in 1349 de beroemde Arabische reiziger Ibn Battuta Alexandrië bezocht, kon hij de vuurtoren al niet meer in en was zelfs de deur onbereikbaar. 

Toen in 1480 de sultan der Mamelukken besloot de verdediging van Alexandrië te versterken, bouwde hij een middeleeuws fort precies op de zelfde plaats waar vroeger de vuurtoren stond. Hij deed dit met behulp van de stenen en het marmer van de vuurtoren. Inmiddels was Pharos door aanslibbing uit de Nijl al een schiereiland geworden. 

Van de zes oude wereldwonderen die verdwenen zijn was de vuurtoren de laatste. Hierdoor bestaan er vrij exacte en nauwkeurige gegevens over zijn vorm en precieze locatie. Recent zijn door duikers beeldhouwwerken en steenblokken in de zee gevonden die waarschijnlijk onderdelen waren van de vuurtoren. 

Alhoewel de vuurtoren van Alexandrië nu niet meer bestaat heeft hij wel zijn invloed op de vele huidige vuurtorens in de omgeving van de Middellandse Zee. Op taalkundig gebied heeft de vuurtoren eveneens nog steeds zijn weerslag, kijk maar in de woordenboeken naar de Franse, Italiaanse en Spaanse namen voor vuurtoren.